(Δηλαδή η πλούσια και ο φτωχός! Μόνο ο Νίκος Ξανθόπουλος ...απουσιάζει)
Το 1936, καταφθάνει στη Ρόδο, στο ξενοδοχείο Grande Allegro delle Rose, η Αλζά, αδελφή του βασιλιά του Ιράκ, Γαζή του Α'. (Άλλοι τη γράφανε πρωτότοκη κόρη του). Στο ξενοδοχείο, εργαζόταν ο γόης Τάσος Χαραλάμπους, τον οποίον η Αλζά ηράσθη σφόδρα και αποφάσισε να τον παντρευτεί παρά τις πρακτικές δυσκολίες. Βαφτίστηκε χριστιανή με το όνομα Αναστασία και ο γάμος έγινε ...λάθρα σε εκκλησάκι της Κηφισιάς. Και αμέσως άρχισαν οι ποικίλοι εκβιασμοί, μέχρι και τα πετρέλαια του Ιράκ μπήκαν στη μέση αφού ο Τάσος, ως σύζυγος πια, θα είχε μερτικό και οι Ιταλοί φασίστες του γύρευαν ...ανταλλαγές. Λέγεται ότι τελικά ο άνθρωπος κυκλοφορούσε με πιστόλι... Το τέλος δόθηκε στην πρεσβεία του Ιράκ στη Ρώμη, όπου κάλεσαν το ζευγάρι, για να γίνει δήθεν ο γάμος και "Ιρακινός". Εκεί όμως τους είπαν καθαρά "ή χωρίζετε τώρα ή σας σκοτώνουμε επί τόπου". Και χώρισαν ...επί τόπου.
Οι εφημερίδες της εποχής ...ξεσκίστηκαν στα ρεπορτάζ της φτήνιας. Μάλιστα πρωτοστατούσε, δημοσιογραφικά, ο πολύς Κωστής Μπαστιάς! Οι ρεμπέτες, και πάλι παρόντες, έκαναν το τραγουδάκι τους. Έτσι την ίδια χρονιά ο Παναγιώτης Τούντας ηχογράφησε το "Εγώ θέλω πριγκηπέσσα", το οποίο είπε ο Στελλάκης Περπινιάδης. Η ιστορία άλλαξε εντελώς ώστε να μη θυμίζει ονόματα και τοπωνύμια και να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα με την άλλη χώρα. Μάλιστα! Τέτοια ευαισθησία είχε ο Τούντας! Έκανε το Ιράκ, Μαρόκο και το ξενοδοχείο της Ρόδου, "Ταβέρνα του Τζελέπη" στον Πειραιά. Από ...ουσίες όμως, φουλ! Για ακούστε μια καθαρότατη ηχογράφηση και ρίξτε μια ματιά στις φωτογραφίες της εποχής.
Υστερογραφόμενα του άσματος...
Το 1936, ο Μήτσος Κυριακόπουλος, ηχογράφησε στην Πόλη (σε τούρκικο δίσκο, COT-17385, 1936), ένα ανάλογο τραγούδι, πάλι με τίτλο Εγώ θέλω πριγκηπέσσα, αλλά αυτή -λέει- θα είναι από την Πόλη μέσα και μάλιστα ...θυγάτηρ ιερέως. (Αν απορείτε καμιά φορά με τη γλώσσα μου, απλά σας ομολογώ ότι κοροϊδεύω στα ίσα την "φτιαχτή", νεκρή, άψυχη -και ονομαζόμενη- "καθαρεύουσα" και του ...πρωκτού αι εννέα ημέραι, αλλά λαϊστί περικαλώ σας!)
Εγώ θέλω πριγκηπέσσα (Π. Τούντα), Μήτσος Κυριακόπουλος, 1936
Πάντως, τη μελωδία του τραγουδιού Εγώ θέλω πριγκηπέσσα, είχε πρωτοχρησιμοποιήσει ο Τούντας το 1933, για το τραγούδι του Το γεροντάκι, το οποίο αναφέρεται σε ...σκαστή περίπτωσης γεροντοφιλίας. Και το στιχάκι Θέλω άντρα γεροντάκι με κοντό ψαρό μουστάκι..., έγινε Εγώ θέλω πριγκηπέσσα από το Μαρόκο μέσα... Δώστε βάση!
Το γεροντάκι (Π. Τούντα), Ισμήνη Διατσέντε, 1933
Επιμύθιον, απρόβλεπτο, της -εκ του ...Μαρόκου μέσα- πριγκηπίσσης και από κει ...βουρ στη Βεσσαραβία!
Λέω να ξεκινήσουμε, ακούγοντας το άσμα Geb mir Bessarabia, σύνθεση του Aaron Lebedeff, το οποίο ηχογραφήθηκε στην Αμερική 1946, με τραγουδιστή τον ίδιον (τον και ...χαλκεόφωνα!). Α! Geb mir Bessarabia, σημαίνει "Δος μου Βεσσαραβία" (δηλαδή Βεσσαραβία και πάρε μου την ψυχή...).
Gib mir Bessarabia, Aaron Lebedeff, USA 1946
Και τι σας θύμισε η μελωδία του τραγουδιού αυτού; Μα τη μελωδία του "Εγώ θέλω πριγκηπέσσα", του Τούντα! Να τα πάρουμε με τη σειρά, λοιπόν, τα ...στοιχεία μας.
Ας ξεκινήσουμε απ' τον τίτλο. Τι είναι η Bessarabia;
Η Bessarabia (Βεσσαραβία) είναι μία περιοχή μεταξύ Ουκρανίας και Μολδαβίας, με ιδιαίτερα γόνιμο έδαφος ώστε να ευδοκιμούν όλα τα ...καλά του κόσμου, όπως περίφημα αμπέλια, φρούτα κ.ά, αλλά και με αναπτυγμένη κτηνοτροφία. Μιλάμε για "παράδεισο", ε; Το όνομα Bessarabia προέρχεται από την παλιά (14ος αιώνας) τοπική δυναστεία Bassarabia.
Στη Bessarabia, λοιπόν, μας πάει το τραγούδι του Aaron. Τα στιχάκια υμνούν το κρασί της, το κρέας της, το τυρί της..., μάλιστα αναφέρουν λακωνικά και κάποιες συνταγές μαγειρικής! Δεν ξέρω για τι γλώσσα πρόκειται, ούτε και ήξερε κανείς από όσους ρώτησα. Ένας όμως απ' αυτούς (και ...σοφά "πονηρός") μου σχολίασε ...δε θα παραξενευόμουνα αν ήταν μία μίξη από εβραίικα, ρωσικά, γερμανικά και ρουμανικά...
Μερικές μέρες μετά, όμως, ο πολύξερος Αλέκος Τουλιάτος -κατά τα άλλα, μηχανολόγος μηχανικός του ΕΜΠ!- με μεγάλη γνώση στην ιστορία, αλλά και "πεισματάρης" στο ψάξιμο, αφού μου έστειλε ένα 15-σέλιδο κείμενο περί Ασκεναζιτών και Σεφαραδιτών Εβραίων, αποφάνθηκε ότι η γλώσσα του τραγουδιού είναι η ασκεναζίτικη εβραίικη γλώσσα! Μετά λοιπόν από το ψάξιμο του Αλέκου και τα στοιχεία του, συμφωνώ κι εγώ.
Φέρεται ως σύνθεση του Aaron Lebedeff (1873-1960), εβραϊκής καταγωγής και γεννημένου στη Λευκορωσία από γονείς με βιοτεχνία ρούχων. Αυτός ήταν πολυτάλαντος και από παιδί τραγουδούσε επίσημα, σύντομα δε, βγήκε στο θέατρο, όπου διέπρεψε κάνοντας περιοδείες σ' όλον τον κόσμο. Εγκαταστάθηκε στην Αμερική και το 1930-32 πρωταγωνιστούσε στο Εθνικό Θέατρο της Νέας Υόρκης. Εκεί, το 1946, φωνογράφησε το Geb mir Bessarabia, με μουσική ίδια με αυτήν του Εγώ θέλω πριγκηπέσσα.
Αναρωτιέται, φυσικά, κανείς τίνος είναι η μελωδία. Συζήτησα το ζήτημα με κάποιους έμπειρους ερευνητές, αλλά και μουσικούς! Φτάσαμε στο συμπέρασμα-άποψη ότι μάλλον πρόκειται για παραδοσιακή μελωδία, πιθανά ρουμανικής (εκ του ύφους της) καταγωγής την οποία είχε ακούσει "κάπου" ο πολυταξιδεμένος Τούντας και ...ταυτόχρονα τη γνώριζε και ο Aaron Lebedeff (ως κάτοικος των ...πέριξ περιοχών), ο οποίος -ειρήσθω εν παρόδω- ήταν και ικανός συνθέτης-στιχουργός! Μάλιστα ο Κώστας Μπουρνάς, ερευνητής και μουσικός -ο σωστός συνδυασμός!-, επισήμανε εύστοχα ότι από το σημείο 02:03 ως το 02:12, ακούγεται από το βιολί που συνοδεύει τη φωνή, η βασική και γνωστή μελωδία του "Καροτσιέρη" (...τράβα να πάμε στα Ταταύλα), τραγούδι που επίσης πιθανολογείται ρουμανο-ουγγρικής μουσικής καταγωγής!
(Είπαμε! ...συμπέρασμα-άποψη! Όχι! καθόλου "θέσφατα" ...ξερόλων. Δες τε το (μάλλον ακούστε το) και σεις...
Το 1936, καταφθάνει στη Ρόδο, στο ξενοδοχείο Grande Allegro delle Rose, η Αλζά, αδελφή του βασιλιά του Ιράκ, Γαζή του Α'. (Άλλοι τη γράφανε πρωτότοκη κόρη του). Στο ξενοδοχείο, εργαζόταν ο γόης Τάσος Χαραλάμπους, τον οποίον η Αλζά ηράσθη σφόδρα και αποφάσισε να τον παντρευτεί παρά τις πρακτικές δυσκολίες. Βαφτίστηκε χριστιανή με το όνομα Αναστασία και ο γάμος έγινε ...λάθρα σε εκκλησάκι της Κηφισιάς. Και αμέσως άρχισαν οι ποικίλοι εκβιασμοί, μέχρι και τα πετρέλαια του Ιράκ μπήκαν στη μέση αφού ο Τάσος, ως σύζυγος πια, θα είχε μερτικό και οι Ιταλοί φασίστες του γύρευαν ...ανταλλαγές. Λέγεται ότι τελικά ο άνθρωπος κυκλοφορούσε με πιστόλι... Το τέλος δόθηκε στην πρεσβεία του Ιράκ στη Ρώμη, όπου κάλεσαν το ζευγάρι, για να γίνει δήθεν ο γάμος και "Ιρακινός". Εκεί όμως τους είπαν καθαρά "ή χωρίζετε τώρα ή σας σκοτώνουμε επί τόπου". Και χώρισαν ...επί τόπου.
Οι εφημερίδες της εποχής ...ξεσκίστηκαν στα ρεπορτάζ της φτήνιας. Μάλιστα πρωτοστατούσε, δημοσιογραφικά, ο πολύς Κωστής Μπαστιάς! Οι ρεμπέτες, και πάλι παρόντες, έκαναν το τραγουδάκι τους. Έτσι την ίδια χρονιά ο Παναγιώτης Τούντας ηχογράφησε το "Εγώ θέλω πριγκηπέσσα", το οποίο είπε ο Στελλάκης Περπινιάδης. Η ιστορία άλλαξε εντελώς ώστε να μη θυμίζει ονόματα και τοπωνύμια και να μην υπάρχει κανένα πρόβλημα με την άλλη χώρα. Μάλιστα! Τέτοια ευαισθησία είχε ο Τούντας! Έκανε το Ιράκ, Μαρόκο και το ξενοδοχείο της Ρόδου, "Ταβέρνα του Τζελέπη" στον Πειραιά. Από ...ουσίες όμως, φουλ! Για ακούστε μια καθαρότατη ηχογράφηση και ρίξτε μια ματιά στις φωτογραφίες της εποχής.
Σας το είπα ήδη! Όλα τα ...κανάλια ξεσκίστηκαν στα ρεπορτάζ καλόπιστης κοινωνικής ενημέρωσης... (Α! ρε ...Βησσαρίωνα τι έχασαν οι σημερινές "Ύαινες") |
Υστερογραφόμενα του άσματος...
Το 1936, ο Μήτσος Κυριακόπουλος, ηχογράφησε στην Πόλη (σε τούρκικο δίσκο, COT-17385, 1936), ένα ανάλογο τραγούδι, πάλι με τίτλο Εγώ θέλω πριγκηπέσσα, αλλά αυτή -λέει- θα είναι από την Πόλη μέσα και μάλιστα ...θυγάτηρ ιερέως. (Αν απορείτε καμιά φορά με τη γλώσσα μου, απλά σας ομολογώ ότι κοροϊδεύω στα ίσα την "φτιαχτή", νεκρή, άψυχη -και ονομαζόμενη- "καθαρεύουσα" και του ...πρωκτού αι εννέα ημέραι, αλλά λαϊστί περικαλώ σας!)
Εγώ θέλω πριγκηπέσσα (Π. Τούντα), Μήτσος Κυριακόπουλος, 1936
Πάντως, τη μελωδία του τραγουδιού Εγώ θέλω πριγκηπέσσα, είχε πρωτοχρησιμοποιήσει ο Τούντας το 1933, για το τραγούδι του Το γεροντάκι, το οποίο αναφέρεται σε ...σκαστή περίπτωσης γεροντοφιλίας. Και το στιχάκι Θέλω άντρα γεροντάκι με κοντό ψαρό μουστάκι..., έγινε Εγώ θέλω πριγκηπέσσα από το Μαρόκο μέσα... Δώστε βάση!
Το γεροντάκι (Π. Τούντα), Ισμήνη Διατσέντε, 1933
Επιμύθιον, απρόβλεπτο, της -εκ του ...Μαρόκου μέσα- πριγκηπίσσης και από κει ...βουρ στη Βεσσαραβία!
Λέω να ξεκινήσουμε, ακούγοντας το άσμα Geb mir Bessarabia, σύνθεση του Aaron Lebedeff, το οποίο ηχογραφήθηκε στην Αμερική 1946, με τραγουδιστή τον ίδιον (τον και ...χαλκεόφωνα!). Α! Geb mir Bessarabia, σημαίνει "Δος μου Βεσσαραβία" (δηλαδή Βεσσαραβία και πάρε μου την ψυχή...).
Να η ετικέτα του τραγουδιού, τυπωμένο στην αμερικανική δισκογραφική Κολούμπια |
Gib mir Bessarabia, Aaron Lebedeff, USA 1946
Και τι σας θύμισε η μελωδία του τραγουδιού αυτού; Μα τη μελωδία του "Εγώ θέλω πριγκηπέσσα", του Τούντα! Να τα πάρουμε με τη σειρά, λοιπόν, τα ...στοιχεία μας.
Ας ξεκινήσουμε απ' τον τίτλο. Τι είναι η Bessarabia;
Η Bessarabia (Βεσσαραβία) είναι μία περιοχή μεταξύ Ουκρανίας και Μολδαβίας, με ιδιαίτερα γόνιμο έδαφος ώστε να ευδοκιμούν όλα τα ...καλά του κόσμου, όπως περίφημα αμπέλια, φρούτα κ.ά, αλλά και με αναπτυγμένη κτηνοτροφία. Μιλάμε για "παράδεισο", ε; Το όνομα Bessarabia προέρχεται από την παλιά (14ος αιώνας) τοπική δυναστεία Bassarabia.
Στη Bessarabia, λοιπόν, μας πάει το τραγούδι του Aaron. Τα στιχάκια υμνούν το κρασί της, το κρέας της, το τυρί της..., μάλιστα αναφέρουν λακωνικά και κάποιες συνταγές μαγειρικής! Δεν ξέρω για τι γλώσσα πρόκειται, ούτε και ήξερε κανείς από όσους ρώτησα. Ένας όμως απ' αυτούς (και ...σοφά "πονηρός") μου σχολίασε ...δε θα παραξενευόμουνα αν ήταν μία μίξη από εβραίικα, ρωσικά, γερμανικά και ρουμανικά...
Μερικές μέρες μετά, όμως, ο πολύξερος Αλέκος Τουλιάτος -κατά τα άλλα, μηχανολόγος μηχανικός του ΕΜΠ!- με μεγάλη γνώση στην ιστορία, αλλά και "πεισματάρης" στο ψάξιμο, αφού μου έστειλε ένα 15-σέλιδο κείμενο περί Ασκεναζιτών και Σεφαραδιτών Εβραίων, αποφάνθηκε ότι η γλώσσα του τραγουδιού είναι η ασκεναζίτικη εβραίικη γλώσσα! Μετά λοιπόν από το ψάξιμο του Αλέκου και τα στοιχεία του, συμφωνώ κι εγώ.
Φέρεται ως σύνθεση του Aaron Lebedeff (1873-1960), εβραϊκής καταγωγής και γεννημένου στη Λευκορωσία από γονείς με βιοτεχνία ρούχων. Αυτός ήταν πολυτάλαντος και από παιδί τραγουδούσε επίσημα, σύντομα δε, βγήκε στο θέατρο, όπου διέπρεψε κάνοντας περιοδείες σ' όλον τον κόσμο. Εγκαταστάθηκε στην Αμερική και το 1930-32 πρωταγωνιστούσε στο Εθνικό Θέατρο της Νέας Υόρκης. Εκεί, το 1946, φωνογράφησε το Geb mir Bessarabia, με μουσική ίδια με αυτήν του Εγώ θέλω πριγκηπέσσα.
Εδώ βλέπετε τον Aaron Lebedeff, καθώς και την ετικέτα του ...επίμαχου τραγουδιού του, από την δισκογραφική εταιρεία Columbia, της Αμερικής |
Αναρωτιέται, φυσικά, κανείς τίνος είναι η μελωδία. Συζήτησα το ζήτημα με κάποιους έμπειρους ερευνητές, αλλά και μουσικούς! Φτάσαμε στο συμπέρασμα-άποψη ότι μάλλον πρόκειται για παραδοσιακή μελωδία, πιθανά ρουμανικής (εκ του ύφους της) καταγωγής την οποία είχε ακούσει "κάπου" ο πολυταξιδεμένος Τούντας και ...ταυτόχρονα τη γνώριζε και ο Aaron Lebedeff (ως κάτοικος των ...πέριξ περιοχών), ο οποίος -ειρήσθω εν παρόδω- ήταν και ικανός συνθέτης-στιχουργός! Μάλιστα ο Κώστας Μπουρνάς, ερευνητής και μουσικός -ο σωστός συνδυασμός!-, επισήμανε εύστοχα ότι από το σημείο 02:03 ως το 02:12, ακούγεται από το βιολί που συνοδεύει τη φωνή, η βασική και γνωστή μελωδία του "Καροτσιέρη" (...τράβα να πάμε στα Ταταύλα), τραγούδι που επίσης πιθανολογείται ρουμανο-ουγγρικής μουσικής καταγωγής!
(Είπαμε! ...συμπέρασμα-άποψη! Όχι! καθόλου "θέσφατα" ...ξερόλων. Δες τε το (μάλλον ακούστε το) και σεις...